Twee jaar na zijn Ushering in banalities (wentelend in banaliteiten) in welke serie objecten Jeff Koons gewone massaproducten in het groot had laten namaken en voor enorme bedragen had verkocht, deed hij het kunstje nog eens over (en daarna weer, en daarna weer…) met de balloon dogs.
Ballondieren kennen we van kinderfeestjes en strandmarktjes. Iemand - meestal een clown - maakt op verzoek van een kind van ballonnen een konijn, een poes, een krokodil of een hond. Een beestje zo licht dat je ‘m aan een touwtje naar de zon toe kan laten dansen. De schoonheid van deze ballondieren zit er deels in dat het een weldra vervliegende schoonheid is, vergelijkbaar met de schoonheid van snijbloemen. Het is gemaakt van teer dun plastic; één prik en van het hele figuurtje blijft niks anders over dan een zielig hoopje gescheurd plastic.
Jeff Koons besloot een ballonhond te verheffen tot zijn tegenovergestelde: de balloon dog werd immens groot en breed (meer dan 3 meter) en vervaardigd van gepolijst roestvrij staal, een van de hardste materialen ter wereld. Hij werd zo zwaar dat er van dansen naar de zon geen sprake kan zijn. Voor zover ik weet heeft hij er een gele van laten maken, een paars-roze, oranje, blauwe en een rode. Elk voor zich meer dan 50 miljoen dollar waard. Bejubeld en verguisd.
Koons is een van de mensen die de kunstwereld in de jaren 1980 - 90 kwam opschudden. Hoezo zou je geen bestaande volkskunst tot kunst verheffen. Hoezo zou je geen marketing toepassen? Waarom zou je je neus ophalen voor de smaak van de massa? Als je hem hoort praten hoor je hem bloedserieus, zonder een schrijntje ironie, vertellen dat hij het publiek wil geven waar het behoefte aan heeft. Hij zal nooit hun smaak in twijfel trekken. De scheidslijn tussen kunst en kitsch is volgens hem volkomen arbitrair. Een eerlijk is eerlijk: eigenlijk demonstreert dat wat ik u nu ga vertellen, zijn stelling volledig.
Want afgelopen weken zag ik bij mijn supermarkt kopieën van Jeff Koons balloon dogs, in het klein nagemaakt van keramiek; en nog in de aanbieding ook. Voor €5 euro je eigen Koons in huis – of heb je gewoon een keramieken ballondier in je vensterbank staan?
Hoe het ook zij. De cirkel is rond. Van de massa, via de hogere regionen in de samenleving en uiteindelijk weer terug bij de massa. Hoe dan ook kassa (maar dan weer niet voor de massa).
Foto van ballondieren komt van thesprucecrafts.com. Beeld van Jeff Koons blauwe ‘Balloon Dog’ is van: a.1stdibscdn.com/. Aanbiedingsposter van Lidl februari 2024, foto gemaakt door Heleen Niele
Lezingen over kunst speciaal voor senioren. Prikkelend en vermakelijk. Cognitief en visueel. Activiteit in culturele centra, woonzorgcentra en ouderenzorg.
Je kunt me boeken voor lezingen op de donderdagen, vrijdagen en zaterdagen.
Doorgaans om 11 uur, 15.30 uur en 19 uur.
Regio Amsterdam - Utrecht - Almere - Amersfoort.
Klik hier voor meer info over mijn kunstlezingen.
[BOEK EEN LEZING]
Ben je geïnteresseerd in kunst en organiseer je activiteiten in een cultureel centrum, een woonzorgcentrum of zorgvilla in de ouderenzorg? Boek dan nu een prikkelende en vermakelijke kunstlezing, verzorgd door Heleen Niele.
Klik hier voor meer info over mijn kunstlezingen en boek een lezing