Wat de verftube al niet teweegbracht

Je staat er waarschijnlijk niet bij stil, maar ooit heeft iemand de uitknijpbare tube bedacht. Dat ging niet van de ene op de andere dag. Schilders maakten tot in de 19e eeuw doorgaans hun eigen verf. Ze mengden pigmenten met olie, even simpel gezegd, en ze maakten wat ze die dag nodig dachten te hebben. Een voorraad aanleggen ging niet.

Toen kwamen er fabrikanten die kant en klare verf wilden gaan verkopen. Maar ja, hoe doe je dat? Want verf droogt uit als het in aanraking komt met zuurstof. Varkensblazen werden gebruikt, die knoopte je dicht met een koordje. Spuiten werden geprobeerd maar ook daarin droogde de verf te snel.

Tot een Amerikaans schilder op het idee kwam om een koker van flexibel metaal te maken, dicht aan één kant en met een schroefdopje aan de andere kant. Een tube die je uit kon knijpen. En dat werkte fantastisch. In 1842 legde hij zijn octrooi vast.

Schilders kregen zo beschikking over veel méér kleuren dan ze in hun eentje konden maken.

Fellere kleuren (de chemische kennis werd groter en onnatuurlijke kleuren deden hun entree).

Maar het belangrijkste: de kunstenaars konden de verf makkelijk mee naar buiten nemen en daardoor in de open lucht werken.

Nu konden ze wat ze zagen direct vastleggen op het doek. Dat moest wel snel, want het licht veranderde voortdurend. De stijl werd grover.

De doeken werden kleiner omdat je met een groot doek niet zo makkelijk kunt lopen.

Zie hier de invloed van een technische verandering die het impressionisme* mogelijk maakte.

*Tuurlijk ligt het genuanceerder. Dat de fotografie werd ontdekt. Dat de industrialisatie opkwam. Dat er treinen kwamen. Dat er een verstikkend kunstklimaat heerste waar jonge kunstenaars uit wilden breken. Dat de impressionisten werden voorafgegaan door o.a. de schilders van Barbizon en kunstenaars als William Turner. En zo zijn er vast nog meer dingen te bedenken.